آبیاری مستقیم زمین کشاورزی مزایا و معایب

آبیاری مستقیم چیست؟

آبیاری مستقیم (Surface Irrigation) یکی از روش‌های سنتی و رایج آبیاری زمین‌های کشاورزی است. در این روش، آب به صورت مستقیم بر روی سطح زمین ریخته می‌شود و سپس از طریق گریزابی‌ها یا شیارهایی به نام خرساب‌ها به سمت ریشه‌های گیاهان جاری می‌شود. این روش معمولاً در زمین‌های زراعی با اراضی صاف و بدون شیب بیشتر به‌کار می‌رود.

مراحل آبیاری مستقیم:

1. آماده‌سازی زمین:
   • زمین برای آبیاری مستقیم باید صاف و آماده شده باشد. اگر زمین امواج یا ناهمواری‌ها داشته باشد، ممکن است آب به طور ناهمگن توزیع شود.
2. تجهیزات آبیاری:
   • تجهیزاتی مانند گریزابها، شیارها، خرساب‌ها و تنظیمات مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. این تجهیزات باید به گونه‌ای باشند که آب به صورت یکنواخت و متساوی به زمین توزیع شود.
3. آبیاری:
   • در این مرحله، آب به زمین ریخته می‌شود. این ممکن است به صورت مستقیم از رودخانه، چاه، یا منابع دیگر آب انجام شود. آب به سطح زمین توزیع می‌شود و از طریق گریزابها به سمت ریشه‌های گیاهان حرکت می‌کند.
4. توزیع یکنواخت آب:
   • یکی از چالش‌های آبیاری مستقیم، توزیع یکنواخت آب به سطح زمین است. این کار نیاز به طراحی دقیق سیستم آبیاری دارد تا از هدررفت آب و ناهمگنی در رطوبت خاک جلوگیری شود.
5. نحوه ایجاد خرساب:
   • خرساب‌ها یا راهروها برای جلوگیری از شستشوی خاک و توزیع یکنواخت‌تر آب ایجاد می‌شوند. نحوه ایجاد این خرساب‌ها و شیارها بستگی به نوع زمین، شیب، و سایر عوامل دارد.

مزایا:

1. سادگی:
   • آبیاری مستقیم به دلیل سادگی در اجرا و استفاده از تجهیزات کمی از لحاظ فنی، ایده‌آل برای زمین‌های کوچک و کشاورزان کوچک‌مقیاس است.
2. کم هزینه:
   • این روش از نظر هزینه نسبت به سایر سیستم‌های آبیاری ممکن است کمترین هزینه را داشته باشد.

معایب:

1. هدررفت آب:
   • بخشی از آب به دلیل تبخیر، جذب خاک، و هدررفت به سایر مناطق زمین، هدر می‌رود.
2. ناهمگنی در توزیع آب:
   • در صورت نبود تجهیزات مناسب یا عدم دقت در طراحی سیستم، توزیع غیریکنواخت آب و ناهمگنی در رطوبت خاک رخ می‌دهد.
3. آبیاری زیاد یا کم:
   • ممکن است در برخی مناطق زمین آبیاری زیاد یا کم انجام شود، که ممکن است به کاهش بهره‌وری یا آسیب به گیاهان منجر شود.

آبیاری مستقیم به عنوان یک روش سنتی با توجه به چالش‌هایی که دارد، در برخی مناطق به خصوص در کشاورزی صنعتی، با سیستم‌های مدرن‌تر مانند نوار آبیاری قطره‌ای یا اسپرینکلر مقایسه می‌شود.